Sayfalar

Bu Blogda Ara

26 Temmuz 2013 Cuma

lousa şerbeti




Adana’ya özel bir şerbet olan kaynarı lohusa kadınların sütü çok olsundiye artık hemen hemen her il / yöre yapmakta. Kaynar malzemelerinihazır olarak aktarlarda da bulabileceğiniz gibi gram gram alıp evde damak tadınıza göre siz kendiniz de ayırabilirsiniz. Kaynarın içerisindeki malzemeler tek başlarına bile kaynatılıp içildiğinde bir çok hastalığa özellikle grip (Domuz gribi), soğuk algınlığı, nezle vs.. hastalıklara da çok iyi gelmektedir. Kaynar lohusa şerbetinin malzemelerinin tek tek hangi hastalıklara iyi geldiğini aşağıda aktaracağım. Tarife geçmeden önce lohusa adetlerinden biraz bahsetmek istiyorum . Ufak bir araştırmadan sonra bulduklarım :’ Kaynar lohusa şerbeti Örf ve âdetlerine yüzlerce yıldır bağlı olan Anadolu halkının terk etmediği ananevî (geleneksel) bir ikrâmdır.
Çocuk doğunca, gözü aydına, hayırlı olsun demeye gelen eş, dost ve akrabâya, yörenin âdetine göre bardaklarla, sıcak veya soğuk şerbet verilir.
Türk gelenekleri içinde doğum hazırlıkları ve lohusa döneminin özel bir yeri vardır. Bu hazırlıklara hamileliğin altıncı veya yedinci aylarında başlanırdı. Yakın bir yerde oturan ebeye, işlemeli keseler içinde birer okka şeker, çekirdek kahve ve sabun götürülerek doğum için ebe tutulurdu.Doğumdan sonra lohusa şerbeti kaynatılır ve doğumu müjdelemek için sürahilerle akrabalara, yakın dostlara, komşulara gönderilirdi. Bebek erkek ise sürahinin boynuna kırmızı kurdele, kız ise ağzına gaz boyaması denilen kırmızı tülbent bağlanırdı. Daha sonraki günlerde gözaydına gelen konuklara da gümüş zarflı bardaklarla şerbet ikram edilirdi.Lohusaya evin en geniş odasında, yataklık denilen karyolada veya üst üste konularak yükseltilen altı-yedi kat şiltenin üzerinde lohusa yatağı hazırlanırdı. Yatağa atlas veya kadifeden gelin yorganı örtülürdü. Yatağın yanına mutlaka kese içinde Kur’an-ı Kerim ve parlak ömrü sembolize eden gümüş ayna asılırdı. Bir şişe sarımsak saplanıp üstü kırmızı gaz boyaması ile sarılır, sarımsak ve nazar boncukları ile süslenirdi. Bu sarımsak, 40. gün hamama gidilirken, kapının eşiğinde lohusaya ezdirilerek evin acı görmemesi ve acıların uzaklaştırılması sağlanırdı.Lohusa yatağı yedinci gün toplanırdı. Yatağın kalkacağı gün mahalle imamı veya ailenin reisi olan yaşlı bir erkek, bebeğin sağ kulağına ezan ve Kelime-i Şahadet, sol kulağına da Besmele ile üç defa ismini okurdu.’

Bu kadar bilgiden sonra işte tarif.
Malzemeler :
4-5 çubuk tarçın
1 avuç kadar yeni bahar ve karanfil
2-3 kçk zencefil
2-3 kök havlıcan(7 türlü baharat olarak aktarlardan alabilirsiniz)
isteğe göre şeker  1.5-2 kğ arası 
3 litre su
temiz bir tülbent
ceviz içi (dövülmüş)
Hazırlanışı:
Baharatların hepsini temiz bir tülnetin içerisine koyup bohça gibi bağlayalım. Derin bir tencereye 5 litre suyu koyup baharatları içerisine atalım. Şekerini de ilave edip kısık ateşte 2-3 saat rengi koyulaşıncaya kadar iyice kaynatalım. Koyu bir renk aldıktan sonra ister sıcak ister soğuk ikram edebilirsiniz. Üzerine ceviz içi dökerek servis yapabilirsiniz.
Şerbeti içtikten sonra yeni anneye sütün bol olsun demeyi unutmayalım. Şerbetin kalanını kavanozlara koyup kaldırabilirsiniz. Tekrar ısıtıp ya da soğuk servis yapabilirsiniz. Üzerine fındık içi de fena olmuyor hani
Kaynar lohusa şerbeti tarifini verdikten sonra kaynar şerbeti içerisinde bulunanbaharatların faydalarını hangi hastalıklara iyi geldiğini yazalım. Son zamanlarda bir çok insanın ölümüne neden olan grip türleri, nezle, soğuk algınlığı gibi bir çok hastalık için hemen hemen herkes artık bitkisel çaylara çarelere başvuruyor. Nasıl gribi yenebilirim? Nasıl hastalıktan korunabilirim ? Nasıl vücudumun direncini arttırabilirim? diye bir çok araştırma yapıp dururuz. Grip olmamak için sıkça yaptığım baharat çaylarının faydaları. İşte o mucizevi baharatlar ve faydaları 
Tarçının Faydaları :Tarçın yurdumuzda genellikle sütlü veya hamur tatlılarında, şekerlemelerde,pasta ve bisküvilerde, pudinglerde, boza ve salep, şeytan kahvesi gibi içeceklerde, tatlı ekmeklerde kullanılmakla birlikte kaynatılarak çay olarakta içilmektedir. Tarçın ferahlık verir ve iştah açar.El ve ayaklardaki titremeleri ve damar tıkanıklığını önler. Mide rahatsızlıklarına ve karın ağrılarına iyi gelir.
Bağırsak kurtlarının dökülmesine ve bağırsak iltihaplarının iyileşmesine yardımcı olur. Cinsel isteği arttırır. Gaz söktürücüdür. Kötü kokuları, öksürüğü ve ishali keser.Vücut direncini arttırır. Soğuk algınlığı ve nezleye karşı yararlıdır. Kan Şekerini dengeleyen Tarçın, şeker hastaları için çok faydalıdır. Adet öncesi gerginliklere iyi gelir.Kullanılışı:Yemeklerde ve tatlılarda lezzet ve koku vermesi için kullanılır. Tarçın özellikle sütlü tatlılarda kullanılırsa sütteki zararlı bakterileri yok eder. Bal ve limonla karıştırılıp yenirse boğaz yanmasına iyi gelir. Tarçın esansı gıda ve parfümeri sektöründe koku verici olarak kullanılır.

Dip Not : Yüksek karbonhidratlı bir yiyeceği tarçınla tatlandırdığımız zaman kandaki şeker seviyesini etkileyerek düşmesini sağlar.
Araştırmalar 300 gr. sütlaça 6 gr. kadar tarçın eklendiğinde kandaki şekeri seviyesindeki yükselişin önemli ölçüde azaldığını tespit etmişlerdir.
Zencefilin Faydaları:Hazımsızlık: Aşırı yenilen yemeklerden sonra ve özellikle et yemeklerinden sonra alınması uygundur.Sindirim sistemini rahatlatır. Bulantı:Uçak, araba ve gemi tutmalarında oluşan mide bulantısı ve kusma gibi şikayetlerde seyahatin hemen öncesinde alınması uygundur. Bulantı ile beraber oluşan baş dönmelerini azaltıcı yönde etkisi vardır. Dolaşımla ilgili ve kolesterol düşürücü özellikler. Uzun süre ve düzenli kullanılması sonucunda kandaki kolesterol seviyesinin azalması yönünde etkileri olduğu anlaşılmıştır. Soğuk algınlığı. Isıtıcı özelliğinden dolayı soğuk algınlığı şikayetlerinde vücut ısısını yükselterek vücudu rahatlatır.Zihinsel aktiviteyi artırıcı. İleri yaşlarda görülen unutkanlık, dalgınlık gibi durumların oluşumunu geciktirici yönde etkili olmaktadır. Düzenli kullanıldığında zihinsel aktiviteyi artırdığı gözlenmiştir. Sigara kaynaklı rahatsızlıkları azaltır. Sigaradan kaynaklanan öksürük, boğaz kuruluğu gibi rahatsızlıkları giderir. Balgam söktürücü özelliği vardır.
Not: Bir su bardağı kaynar suya bir tatlı kaşığı toz zencefil bir yemek kaşığı bal ve yarım limon suyu karıştırılıp içilir. Öksürük ve yutkunmaya iyi gelir.
Havlıcanın Faydaları:Zencefilgiller familyasından güzel çiçekli, ıtırlı, çok yıllık, otsu bitkidir.Asya’nın tropik bölgelerinde yetişir. 150 kadar çeşidi vardır. Yüksekliği pekçok türünde 3 m. ye varır. Yaprakları ince, uzun şeritler gibidir. Salkımlar halinde pembe ya da beyaz çiçekler açar. Baharat olarak kullanılan yerleri, uçucu yağ içeren kök sapları, yani toprakaltı gövdeleridir. Mideye tesir ederek onu kuvvetlendirir ve iştah açar.
Hava yutmayı, mide ve barsaktaki gazı giderir. Çeşitli hastalıkları gidermede yardım eder. öksürük, grib ve soğuk algınlığında bütün vücudu ısıta rak iyileşmeyi çabuklaştırır.
İdrar söktürür ve vücutta yorgunluk maddesi olan üre asidini dışarı atar, romatizmalara faydası fazladır. Baş ağrısı ve baş dönmesini geçirir.

Not: 1 Tas sıcak suya yarım kahve kaşığı karıştırılır. 10 daki ka dinlendirdikten sonra şeker katarak içilir. Günde 2-3 bar dak içilir.Karanfilin Faydaları:Güzel kokulu bu çiçek ev ve bahçemizin süs bitkisi olduğu kadar ev eczanemizin de önemli bir elamanıdır. İçinde reçine, tener, sabit yağ ve eugenol bulunur.
Öksürük ve Balgam İçin Muhteşem İkili : Ihlamur ve Karanfil
Ihlamur ve karanfili birlikte kaynatıp balla karıştırın. Bu çayı içmeye devam ederseniz öksürük ve balgam şikayetlerinizin azalarak kaybolduğunu göreceksiniz.Doğumu Kolaylaştırabilmek İçin
Karanfilin doğumu kolaylaştırıcı yönü yabana atılamayacak kadar önemlidir. Karanfil defne tohumları ile birlikte kaynatılıp balla tatlandırıldıktan sonra doğuma on gün kala birer su bardağı içilirse doğum kolay olacaktır. Ağız Kokusu ,Hıçkırık Tuttu Beni.
Küçük bir kutu içinde yanınızda taşıyacağınız karanfilleri günde bir kaç kez ağzınızda çiğneyin. Bu hem ağız kokusunu giderecek hem de diş çürümelerinin önüne geçecektir. Aynı zamanda karanfilin hıçkırığı geçirme özelliği de bulunmaktadır.Zihin Açıcı: Karanfili çay gibi demleyip tatlandırıp içerseniz hafıza kuvvetlendirici, zihin açıcı ve unutkanlığı bertaraf eden hoş bir içecek elde etmiş olacaksınız. Bu çay kalp çarpıntısına da iyi gelecektir.Karanfil Yağı
Eğer dişiniz ağrıyorsa ve evinizde de karanfil yağı varsa bir pamuğa süreceğiniz karanfil yağını dişinize bastırıp koyarsanız faydasını görürsünüz.Ağız İçi İltihaplarında
Karanfili kekik ve misvakla beraber kaynatıp bal karıştırarak için ve ya bu su ile ağzınızı çalkalayın. Bu terkip boğaz iltihaplarına faydalıdır.İştah Açıcı: Karanfil çiçeklerini toplayın dört bardak kadar suyun içine atıp 24 saat kadar bakletin. Zaman dolduktan sonra bu suyu içmeye başlayabilirsiniz. Bu su hem ateş düşürücü olarak kullanılır hem de iştah açıcı özelliği vardır. İdrar Kaçırmalarında: Karanfil çayı balla tatlandırılıp içildiğinde idrarını tutamayanlara iyi gelir. Karanfili çoğumuz ağız kokusunu gidermek amacıyla kullanırız. Ama karanfilin hıçkırığı gidermek, zekayı kuvvetlendirmek, iştahı aşmak, şiddetli baş ağrılarını gidermek ve rahat uyku sağlama gibi pek bilinmeyen yararları da var.

KARANFİL ÇAYININ HAZIRLANIŞI : Muz ve elma ezilerek lapa haline getirilir. Bir litre suya iki tutam karanfil tomurcugu, yarimsar tutam kusburnu ve çitlembik eklenerek on dakika kaynatilir. Hazirlanan çay, sekerle tatlandirilarak içilir.
Yenibaharın Faydaları:Mersingillerden yaprağını dökmeyen bir ağacın kurumuş çiçekleridir.İyice olgunlaşmış çiçeklerden tohumlar toplanır ve kurutulur.Tohum durumundaki bu meyveler kurutularak öğütülür ve çeşitli yemeklerde baharat olarak kullanılır.Tadı baharat karışımını andırır..(Özellikle karanfil,Hindistan cevizi ve tarçın tadı).Vatanı Batı Hind Adaları ve Amerika’dır.Kullanıldığı Yerler:Çorbaların,etlerin dolma içleri ve iç pilavların, turşuların,konservelerin,kek ve bisküvilerin,pudinglerin,baharatlı jölelerin tadlandırılmasında kullanılır.Tat,koku vermek ve çeşni arttırma amacıyla yukarıda belirtilen yiyeceklere ilave edilir.Toz haline getirilerek yiyeceklerin hazırlanmasında kullanılır.Özellikle köftelerde kullanılıyor. Yılda 500 ton tüketiliyor.
Faydaları: Damar sertliğini önler. Hazmı kolaylaştırır. Mide ve bağırsak gazlarını giderir. Unutkanlığı giderir. Vücudun direncini artırır.
Ben bir adanalı olarak mutfağımdan eksik etmediğim baharatlar kışın özellikle lousa şerbetini sık sık yapıyorum,ramazan ayındayız ramazan şerbeti olarakta kullanabiliriz soğuk ve sıcak tüketilebilinir.

Hiç yorum yok:

Yorum Gönder